Żylaki kończyn dolnych

Żylakami nazywamy trwałe, ograniczone rozszerzenie żył powierzchownych, które przyjmują postać widocznych pod skórą balonowatych uwypukleń. Żylaki kończyn dolnych należą do najbardziej rozpowszechnionych chorób wśród dorosłych. Ocenia się, że żylakami kończyn dolnych jest dotkniętych 20- 50% dorosłej populacji. Przyczyny powstawania żylaków kończyn dolnych nie zostały do końca wyjaśnione. Przyjmuje się, że etiopatogeneza żylaków jest wieloczynnikowa a najważniejszą rolę w ich powstawaniu i powiększaniu się odgrywa niewydolność zastawek żylnych oraz wrodzone lub nabyte osłabienie ściany żył, wywołane zmniejszeniem ilości elementów podporowych. Żylaki powstają w wyniku zaburzenia równowagi między ciśnieniem krwi jakie panuje w żyłach powierzchownych a wytrzymałością ich ściany. Powstawaniu i powiększaniu się żylaków sprzyja długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej, przebyta zakrzepica żył powierzchownych i/lub głębokich, liczne ciąże, podeszły wiek, zaparcia, uporczywy kaszel, otyłość. Niewielkie żylaki w początkowym okresie choroby nie wywołują żadnych dolegliwości a chorzy zgłaszają się do chirurga z powodów estetycznych. W miarę postępu choroby pojawiają się: uczucie ciężkości i zmęczenia nóg, obrzęki stóp i goleni, bóle kończyn, przebarwienia skóry i owrzodzenia w okolicy getrowej. Następstwem nieleczonych żylaków kończyn dolnych jest zwykle przewlekła niewydolność żylna, mogąca doprowadzić do powstania znacznych obrzęków, zmian troficznych i owrzodzeń żylnych. Stwierdzone u Pana/Pani żylaki kończyn dolnych są wskazaniem do operacji. Operacyjne usunięcie żylaków należy do najskuteczniejszych metod leczenia tej choroby.

Operacja żylaków kończyn dolnych ma na celu usunięcie poszerzonych patologicznie oraz niewydolnych żył powierzchownych. Po zakwalifikowaniu do operacji konieczne jest przeprowadzenie podstawowych badań. Rozległość operacji jest zależna od zaawansowania zmian w układzie żył powierzchownych.

Operacja żylaków kończyn dolnych może wiązać się z wystąpieniem wymienionych poniżej powikłań śródoperacyjnych i pooperacyjnych (wczesnych i późnych):

Zakrzepicą żył głębokich. Objawy zakrzepicy żył głębokich to obrzęk i ból kończyn. Zakrzepica żył głębokich może być powikłana zatorowością płucną. Objawami zatorowości płucnej mogą być: nagła duszność, ból.
W klatce piersiowej, krwioplucie, spadek ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszenie czynności serca, utrata przytomności, zatrzymanie akcji serca. Odsetek tych powikłań nie przekracza!%.
Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie) żył powierzchownych.
Uszkodzenie sąsiednich narządów (np. tętnicy udowej, żyły udowej, węzłów chłonnych).

Ryzyko wzrasta przy znacznej otyłości, przy zaburzonych stosunkach anatomicznych, u chorych, którzy poprzednio przebyli zabiegi operacyjne w okolicy pachwinowej, u chorych po przebytych rozległych stanach zapalnych, urazach, napromienianiu tej okolicy.

Uszkodzeniem nerwów czuciowych w obrębie łydki. Jest to powikłanie niegroźne, ale może być uciążliwe. Może prowadzić do przeczulicy lub niedoczulicy skóry w obrębie dalszej części goleni.
Krwawienia śród i pooperacyjnego, przy których zachodzi konieczność transfuzji krwi.
Zaburzeń oddychania aż do niewydolności oddechowej wywołanej, np. zatorowością płucną.
Zakażenia rany pooperacyjnej. Może to prowadzić do przedłużonego gojenia, a czasem do powstawania ropni lub przetok w ranie pooperacyjnej. Może także być przyczyną krwotoków septycznych.
Wyciek chłonki z rany pooperacyjnej. Może trwać długo, jest bardzo trudny do leczenia. Przedłuża gojenie się rany i opóźnia powrót do normalnej aktywności. Może sprzyjać zakażeniu rany pooperacyjnej.
Zakażenia wirusem zapalenia wątroby (tzw. żółtaczki zakaźnej).
Powstaniem dużych, szpecących i przeszkadzających blizn, które mogą powstawać
W przypadku skłonności osobniczych lub powikłań w procesie gojenia.

Większość w/w powikłań może wymagać kolejnych operacji, zmiany sposobu leczenia, przedłużenia jego okresu i może być także przyczyną śmierci.

Operacja żylaków kończyn dolnych zapobiega rozwojowi przewlekłej niewydolności żylnej, w tym najgroźniejszemu powikłaniu, jakim jest owrzodzenie żylne goleni. Operacja nie jest leczeniem przyczynowym, dlatego w późnym okresie po operacji mogą znowu pojawić się żylaki kończyn dolnych. Do późnych powikłań należą także szpecące blizny pooperacyjne. Rozwijają się zwykle u osób, które mają skłonność zaburzonego gojenia ran z wytwarzaniem bliznowca.

Rezygnacja z operacyjnego leczenia żylaków kończyn dolnych może doprowadzić do stopniowego rozwoju przewlekłej niewydolności żylnej. Objawami przewlekłej niewydolności żylnej są: obrzęki, ból kończyny, zmiany troficzne w dalszej części goleni, owrzodzenie żylne. Obecność żylaków sprzyja także powstawaniu zakrzepicy żył powierzchownych.