Szczelina odbytu

Co to jest szczelina odbytu?

Szczeliną odbytu nazywamy szczelinowate owrzodzenie anodermy (cienkiej skóry otaczającej odbyt), siegające od brzegu odbytu do tzw. kresy grzebieniowej (linia ułożonych naprzemiennie wewnątrz odbytu brodawek i zatok). Szczelina ma zwykle długość kilku milimetrów i ograniczona jest od wewnątrz odbytu brodawka, a od zewnątrz pogrubiałym fałdem skórnym, tzw. guzkiem wartowniczym. Szczelina odbytu powstaje wskutek zakażenia i rozwoju zapalenia w obrębie zatoki odbytu. Powstaje mikroropień, który pęka w stronę odbytu, co powoduje powstanie rany. Odruchowe napięcie mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu zaciska odbyt utrudniając zagojenie się rany i powstaje owrzodzenie, zwane szczeliną odbytu. Obecność szczeliny objawia się najczęściej bólem, pieczeniem, szczypaniem odbytu, pojawiającym się w trakcie i po oddaniu stolca. Niekiedy towarzysza temu skąpe krwawienia żywoczerwoną krwią.

Jak przygotować się do operacji?

Jeśli chorujesz na schorzenia takie jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, zaburzenia rytmu serca, alergie lub, jeśli przyjmujesz leki zmniejszające krzepliwość krwi (aspiryna, acard, polocard, acenokumarol, sintrom, warfin) poinformuj o tym swojego chirurga i zgłoś się do swojego Lekarza Rodzinnego w celu odpowiedniego przygotowania do operacji.

Przygotowanie jelita do operacji obejmuje dietę ubogo resztkowa (kisiele, galaretki) na dwa dni przed zabiegiem, lewatywę (Enema, Rectanal) dwa razy w dniu poprzedzającym operacje – po południu i wieczorem oraz w dniu operacji rano.

Na czym polega operacja?

Operacja odbywa się w znieczuleniu przewodowym (pacjent znieczulony jest od pasa w dół)Operacja polega na wycięciu szczeliny wraz z powiększoną brodawką wewnątrz odbytu i przerosłym fałdem skórnym na zewnątrz. W przypadku dużego napięcia zwieracza wewnętrznego odbytu, chirurg dokonuje przecięcia mięśnia, co pozwala na szybsze zagojenie się rany. Ranę wewnątrz odbytu zaszywa się, pozostawiając kilkumilimetrowy odcinek na zewnątrz odbytu nie zeszyty. Rana goi się w ciągu kilku tygodni, co wymaga zmiany opatrunków. Ten sposób postępowania pozwala uniknąć powstania ropnia w przypadku rozwoju zakażenia w ranie.

Jakie mogą wystąpić komplikacje po operacji?

Po zabiegu mogą wystąpić powikłania, z których najczęściej spotyka się:

• Ból pooperacyjny – niekiedy silny, wymaga stosowania silnych leków przeciwbólowych i miejscowych zabiegów łagodzących dolegliwości (nasiadówki).
• Przedłużone gojenie – rana po operacji zasklepia się w ciągu 3 do 6 tygodni. Niekiedy w tym czasie nie dochodzi do zarośnięcia rany, wymaga to stosowania miejscowego zabiegów poprawiających gojenie, a czasem konieczna jest powtórna operacja.
• Nietrzymanie gazów po zabiegu – spotyka się nawet u 30% pacjentów po operacji. W zdecydowanej większości objaw ten zanika w ciągu 4-6 miesięcy.
• Nietrzymanie stolca – występuje według różnych ocen od 2 do 10% przypadków, wymaga specjalistycznego leczenia.
• Nawrót szczeliny – spotykany u 3-17% pacjentów operowanych. Wymaga powtórnej operacji.
• Krwawienie – może pojawić się niedługo po operacji, lub kilka dni pózniej. Wczesne krwawienia pooperacyjne wymagają na ogół interwencji chirurgicznej. Krwiste podbarwienie wydzieliny z rany, widoczne przy zmianie opatrunków, nie jest uważane za powikłanie lecz wynika z normalnego procesu gojenia się otwartej rany.
• Zatrzymanie moczu – może wystąpić po operacji, związane jest z odruchowymi zaburzeniami w czynności pęcherza moczowego. Stosuje się nasiadówki i leki pobudzające skurcze pęcherza moczowego, niekiedy konieczne jest cewnikowanie pęcherza moczowego.
• Inne, rzadkie i trudne do przewidzenia powikłania

Ogólne zalecenia pooperacyjne

• Przed operacja pacjent powinien zapewnić sobie transport do domu – nie powinien prowadzić samochodu ani jechać środkami transportu publicznego.
• Należy zrealizować przepisane recepty i przyjmować leki zgodnie z zaleceniami lekarza. Leki stosowane po zabiegu obejmują zazwyczaj antybiotyki, leki przeciwbólowe i rozluźniające stolec.
• Po zabiegu należy stosować dietę bogatoresztkową. Ważne jest spożywanie dużej ilości płynów (2-3 litry na dobę). Należy unikać kawy, alkoholu, ostrych przypraw i pokarmów wzdymających.
• Opieka nad ranami pooperacyjnymi obejmuje higienę okolicy odbytu, wykonywanie nasiadówek i stosowanie jałowych opatrunków.
• Wskazane jest ograniczenie wysiłku fizycznego przez kilka – kilkanaście dni po operacji.
• W przypadku nasilonego krwawienia z odbytu, ropnych wycieków z odbytu połączonych z silnym bólem tej okolicy i gorączka należy skontaktować się z lekarzem.