Podcięcie wędzidełka języka. Uwolnienie zrostów języka. Plastyka dna jamy ustnej

Wędzidełko języka, potocznie wędzidełko podjęzykowe, to elastyczny fałd skóry, który łączy w linii środkowej dolną powierzchnię języka z dnem jamy ustnej (jest on widoczny po uniesieniu końca języka ku podniebieniu). Wędzidełko podjęzykowe o prawidłowej długości pozwala na swobodne dotarcie języka w każde miejsce jamy ustnej i na poprawne wymawianie konkretnych głosek. Jednak czasami zdarza się, że wędzidełko podjęzykowe jest za krótkie lub doszło do zrostu języka z dnem jamy ustnej. Jest to częsta wada anatomiczna, która występuje z częstością 1:2000 urodzeń. Zaleca się przeprowadzenie zabiegu w drugim, trzecim roku życia.

Wędzidełko podjęzykowe (języka) - jak poznać, że jest za krótkie?

• ruch języka w obrębie jamy ustnej jest ograniczony;
• przy próbie podniesienia języka do góry wędzidełko bardzo się napina i grubieje;
• język słabo się wysuwa (nie kieruje się bez problemów w stronę nosa ani brody, tylko zwraca się w prawą lub lewą stronę);
• końcówka języka ma charakterystyczny kształt i przypomina serce (jego czubek jest wcięty na środku, a nie zaokrąglony);
• głoski wymagające uniesienia języka do góry (l, sz, ż, cz, dż oraz r) są źle wymawiane

Na czym polega zabieg?

Zabieg polega na przecięciu błony znajdującej się pod spodem języka, z której zbudowanej jest wędzidełko lub przy zroście języka z dnem jamy ustnej na plastyce dna jamy ustnej. Zabieg wykonuje się w krótkim znieczuleniu ogólnym. Po przecięciu wędzidełka i uwolnieniu zrostów języka, zarówno na ranę powstałą na spodniej powierzchni języka jak też dno jamy ustnej zakłada się kilka szwów, używając nici wchłanianych, które nie wymagają usuwania. Przecięte wędzidełko jak też rana języka i dna jamy ustnej zwykle goi się bez problemu. Po operacji konieczne są ćwiczenia, które zapobiegną powstaniu zrostów, i co najważniejsze - nauczą unosić język do góry. Sama operacja nie sprawi, że język będzie się sam utrzymywał w pozycji pionowej.

Ćwiczenia języka

Poniższe przykłady ćwiczeń rozciągających i wydłużających wędzidełko podjęzykowe można wykonywać przed oraz po zabiegu:

• oblizywanie językiem dolnej, potem górnej wargi
• dotykanie, oblizywanie brody
• szukanie językiem końca nosa
• zakładanie języka na wargę dolną
• zakładanie języka na wargę górną
• przesadne oblizywanie się przy coraz mocniej otwartych ustach
• naśladowanie czynności picia mleka przez kota
• wylizywanie ze spodka, talerzyka, miseczki bitej śmietany, herbatki owocowej w granulkach, kawałków wafla (tego, co dziecko może i lubi)
• lizanie lizaka, lodów coraz bardziej oddalonych od buzi
• zlizywanie kawałków wafli, kropel Nutelli, dżemu z górnej wargi

Wszystkie ćwiczenia powtarzamy przed lustrem, aby dziecko miało kontrolę wzrokową. Wcześniej pokazujemy, demonstrujemy dziecku, jak należy prawidłowo wykonać ćwiczenia. Należy dążyć do kilkakrotnego powtórzenia ich w ciągu dnia. Można je wykonywać częściowo lub w całości. Ważne, by ćwiczyć systematycznie. Jeśli dziecko napotyka na trudności – motywujemy je i wspieramy.

Postępowanie po zabiegu

Pobyt w szpitalu: zwykle do 12 h po zabiegu, w dzień zabiegu pacjent musi pozostawać na czczo na 6 godzin przed zabiegiem. Po upływie 2 godzin można podać do picia letni napar rumianku, przegotowaną wodę, od pierwszej doby można spożywać półpłynne pokarmy za wyjątkiem napojów gazowanych, kwaśnych rzeczy np. soki z cytrusów, ostrych przypraw, pokarmy i napoje powinny mieć temperaturę pokojową, zakaz spożywania lodów, zaleca się częste picie letniego naparu rumianku, można myć zęby.

• rany w gardle goją się z wytworzeniem włóknika - białawy nalot, czasem nieprzyjemnie pachnący, nie wolno go usuwać, oddziela się samoistnie około siódmej doby, wtedy też może pojawić się niewielkie krwawienie, przy obfitym należy zgłosić się na dyżur na Oddział Laryngologiczny. Białawy nalot (włókniak) może się utrzymać do 2 tygodni od zabiegu.
• może pojawić się ból gardła zwykle, przez kilka dni utrzymuje się podwyższona temperatura, która czasami przedłuża się do około tygodnia. W razie bólu lub temperatury należy zastosować dostępne bez recepty środki najlepiej w postaci syropu lub czopka np.: paracetamol, ibufen, nurofen.
• powrót do normalnego trybu życia i zupełnego wygojenia trwa zwykle 2-3 tygodnie.

Powikłania po zabiegu

• ból w okolicy dna jamy ustnej, może utrzymywać się do 7 dni po zabiegu,
• podwyższona temperatura do 10 doby po zabiegu,
• nieprzyjemny, ropny zapach z ust do 2 tygodni po zabiegu,
• uczucie kłucia przez wystające końcówki nitek
• niewielkie krwawienie przy wcześniejszym oderwaniu się włóknika